ενισχυμένη η πρωταγωνιστική θέση των ακινήτων στις άμεσες ξένες επενδύσεις το 2023, όπως δείχνουν τα στοιχεία, συντηρώντας τον προβληματισμό για το αν και πώς θα μπορέσει να αλλάξει τελικά το παραγωγικό πρότυπο της χώρας.
Όπως σημειώνει ρεπορτάζ της Καθημερινής, είναι γεγονός ότι οι άμεσες ξένες επενδύσεις έχουν «αναστηθεί» τα τελευταία χρόνια, από τα μόλις 249 εκατ. ευρώ το μοιραίο 2010, στο ρεκόρ των 7,9 δισ. ευρώ το 2022. Ωστόσο, οι ξένοι επενδυτές προτιμούν να επενδύουν σε μεγάλο βαθμό σε τουρισμό και ακίνητα και όχι στη βιομηχανία ούτε γενικότερα στη δημιουργία εξαρχής νέων παραγωγικών μονάδων, των λεγομένων greenfield επενδύσεων.
Ειδικά το 2023, από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος προκύπτει ότι ενώ το σύνολο των άμεσων ξένων επενδύσεων θα είναι πιθανώς χαμηλότερο από το ρεκόρ του 2022, οι επενδύσεις σε ακίνητα θα εκτιναχθούν. Συγκεκριμένα, το 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου οι άμεσες ξένες επενδύσεις ήταν 3,9 δισ. ευρώ και άρα τις χωρίζει απόσταση από τα 7,9 δισ. του 2022.
Αντιθέτως, οι επενδύσεις σε ακίνητα έφτασαν σε 1,6 δισ. από 1,2 δισ. ευρώ που ήταν το 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2022, σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 30%. Συνολικά, το 2022 οι άμεσες ξένες επενδύσεις σε ακίνητα ήταν περίπου 2 δισ. ευρώ, δηλαδή το 25% του συνόλου. Στην εκτίναξη αυτή του 2023 έχει συμβάλει ασφαλώς η αυστηροποίηση των προϋποθέσεων για τη χορήγηση της «χρυσής βίζας», που ώθησε πολλούς ξένους αγοραστές να σπεύσουν να την εξασφαλίσουν εγκαίρως, πριν ισχύσουν τα νέα μέτρα.
ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ ΕΡΧΕΤΕ ΧΡΗΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ
o τοπίο της ιδιωτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα παρουσιάζει πολλά και ενδιαφέροντα στοιχεία. Αυτό όμως κυρίως που έχει ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι προσελκύει σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια από το εξωτερικό, είτε πρόκειται για funds, είτε πρόκειται για διεθνείς εκπαιδευτικούς ομίλους που βλέπουν στην Ελλάδα την ευκαιρία να αναπτύξουν τη δραστηριότητά τους στο μέλλον.
Το βελτιωμένο οικονομικό περιβάλλον, που αποτελεί τη μεγάλη εικόνα, σε ό,τι αφορά την εκπαίδευση διαδραματίζει το δικό του σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση αυτού του ενδιαφέροντος από το εξωτερικό. Ταυτόχρονα όμως και η μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου που περιβάλλει την ιδιωτική εκπαίδευση αποτελεί καθοριστικό παράγοντα προς αυτή την κατεύθυνση. Αφενός υφίσταται ενδιαφέρον από επενδυτές με καθαρά χρηματοοικονομικά κίνητρα, αφετέρου υφίσταται ενδιαφέρον από επενδυτές που θέλουν να τοποθετηθούν στην ποιοτική εκπαίδευση. Το θεσμικό πλαίσιο βοηθάει ταυτόχρονα στη βελτίωση των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών, γεγονός που προσελκύει το ενδιαφέρον τόσο από πλευράς εκπαιδευόμενων όσο και από πλευράς επενδυτών.
Στις αρχές Δεκεμβρίου έγινε γνωστό ότι τα εκπαιδευτήρια «Ο Πλάτων» εξαγοράστηκαν από το βρετανικό fundISP. Η διοίκηση του σχολείου φέρεται να κατέληξε σε συμφωνία με την International Schools Partnershipκαθώς η οικογένεια Παπαδόπουλου που ίδρυσε τον «Πλάτωνα» θα παραμείνει επικεφαλής των εκπαιδευτηρίων, που θα διατηρήσουν το προφίλ που είχαν έως τώρα στον τομέα της εγχώριας εκπαίδευσης.
Στις συμφωνίες της φετινής χρονιάς καταγράφεται και η εξαγορά των Εκπαιδευτηρίων Κωστέα-Γείτονα από το Inspired Educational Group, το οποίο επένδυσε και στη Σχολή Μωραΐτη, εξαγοράζοντας το ιστορικό ιδιωτικό σχολείο του Ψυχικού. Η Inspired αποτελεί τον κορυφαίο παγκόσμιο οργανισμό ιδιωτικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, έχοντας δημιουργήσει ένα δίκτυο με 115 από τα καλύτερα σχολεία σε όλον τον κόσμο και περισσότερους από 90.000 μαθητές.
Η εξαγορά του The International School of Athens
Επιπλέον, στη διάρκεια του 2024 ο Βασίλης Δασκαλάκης που είναι επίσης πρόεδρος στο γνωστό Ιδιωτικό Κολλέγιο, BCA, προχώρησε στην πώληση του ιδιωτικού σχολείου «The International School of Athens» στον βρετανικό όμιλο Dukes Education. Σημειώνεται ότι το International School of Athens διατηρεί περίπου 700 μαθητές και αποτελεί IB Continuum World School, κάτι που σημαίνει ότι αναλαμβάνει την προετοιμασία των μαθητών για προγράμματα διεθνούς πτυχίου International Baccalaureate, σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης από τo νηπιαγωγείο έως και την τρίτη λυκείου. Πρόκειται για την πρώτη επένδυση του Dukes Education στην Ελλάδα έως αυτή τη στιγμή. Στο International School of Athens φοιτούν Κινέζοι μαθητές, οι οποίοι αντιστοιχούν σε περίπου το 20% του συνόλου του δυναμικού του. Επιπλέον, το 50% του συνόλου των μαθητών του είναι ξένοι που φοιτούν στην Ελλάδα και από το υπόλοιπο 50% των Ελλήνων που φοιτούν σε αυτό, περίπου οι μισοί είναι Έλληνες του εξωτερικού. To διεθνές κοινό που φοιτά στο συγκεκριμένο σχολείο αποτέλεσε πόλο έλξης για τον βρετανικό εκπαιδευτικό οργανισμό, ο οποίος είδε στην Ελλάδα την ευκαιρία για την περαιτέρω ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του. Η εξαγορά αφορά στο 100% του συγκεκριμένου σχολείου και του διακριτικού του τίτλου, χωρίς σε αυτήν να περιλαμβάνεται απόκτηση ακίνητης περιουσίας.
H ξεχωριστή περίπτωση του «Δούκα»
Η περίπτωση των Εκπαιδευτηρίων Δούκα αποτελεί ένα ακόμα ενδιαφέρον project με επενδυτή τον διεθνή εκπαιδευτικό όμιλο Cognita. Ωστόσο στην περίπτωση του «Δούκα» υπάρχει και μία ακόμα επιχειρηματική διάσταση καθώς η εισηγμένη εταιρεία ακινήτων στο Χρηματιστήριο Αθηνών, Premia, κατά πλειοψηφία συμφερόντων του Ηλία Γεωργιάδη βασικό μέτοχο της σουηδικής, Sterner Stenhus, έχει αποκτήσει το ακίνητο του σχολείου στον Παράδεισο Αμαρουσίου. Η συμφωνία της Premia με τα Εκπαιδευτήρια Δούκα προβλέπει την επέκταση με ανάλογο μοντέλο και στην περιφέρεια ή στην Αθήνα, με απόκτηση των ακινήτων από την Premia και των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων από Δούκα και Cognita.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που αφορούν στην ιδιωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι ενδεικτικά της τάσης που υπάρχει στην αγορά. Όπως προκύπτει από τη σχετική έρευνα “Η Ελλάς σε αριθμούς” για την περίοδο Απριλίου-Ιουνίου 2024. Αναφέρουν ότι ο αριθμός των μαθητών σε ιδιωτικά νηπιαγωγεία από 15.982 την ακαδημαϊκή περίοδο 2018-2019, αυξήθηκε σε 24.264 μαθητές κατά τη σχολική περίοδο 2021-2022. Ο αριθμός των μαθητών στα ιδιωτικά δημοτικά σχολεία αυξήθηκε από 38.027 το 2018-2019 σε 40.634 το 2021-2022, στα γυμνάσια από 16.098 σε 20.335 και στα λύκεια από 14.615 σε 16.871.
Και σε κάθε περίπτωση η ιδιωτική εκπαίδευση και οι επενδύσεις εκτείνονται και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας να προγραμματίζει την ίδρυση ιδιωτικής ιατρικής, νοσηλευτικής και πιθανώς νομικής σχολής εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού, συμπράττοντας στον τομέα των επιστημών Υγείας (και όχι της νομικής) με το fund CVC Capital Partners. Επίσης και η BC Partners με επικεφαλής τον Νίκο Σταθόπουλο έχει προχωρήσει σε εξαγορές του ΙΕΚ Ακμή, του Μητροπολιτικού Κολλεγίου και του ΙΕΚ Δέλτα και ετοιμάζει και νέες κινήσεις στη σκακιέρα.
Τι πιστεύουν οι Έλληνες για την ιδιωτική τριτοβάθμια εκπαίδευση
Πάντως, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και η θέση των Ελλήνων σε ό,τι αφορά την ιδιωτική εκπαίδευση στη χώρα, όπως προκύπτει από φετινή έρευνα της Focus Bari. Βάσει αυτής οι Έλληνες εκφράζουν ανασφάλεια σχετικά με τη λειτουργία των ιδιωτικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, γεγονός που υποδεικνύει την ανάγκη για ενημέρωση και δημόσιο διάλογο σε σχέση με τις προοπτικές του θέματος.
Οι απόψεις διαφέρουν ανά γενιές καθώς οι μεγαλύτεροι υποστηρίζουν τα ιδιωτικά ιδρύματα, οι νεότεροι ηλικίας 25-34 εκφράζουν αντίθεση, ενώ οι νεότεροι παραμένουν ουδέτεροι, δείχνοντας μια στάση αναμονής ή και σύγχυσης.
Ο κυριότερος προβληματισμός των πολιτών για την λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα, αφορά στον αποκλεισμό των οικονομικά αδύναμων από την ανώτατη εκπαίδευση με τη σταδιακή κατάργηση ή πιθανή υποβίβαση των δημόσιων ιδρυμάτων. Η συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων επιλέγει να συνεχίσει την εκπαίδευσή της μετά το Λύκειο, υπογραμμίζοντας τη σημασία της εκπαίδευσης στην ελληνική κοινωνία.
ΚΑΙ ΣΤΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΧΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΙΝΟΥΝ ΑΝΑΣΑ
Η επένδυση από το εξωτερικό στο χρηματιστήριο (όπως το Χρηματιστήριο Αθηνών) είναι δυνατή μέσω διαφόρων μεσιτών (brokers) και υπηρεσιών που επιτρέπουν την αγορά και πώληση διεθνών μετοχών, ομολόγων και άλλων χρηματοοικονομικών προϊόντων, ακόμη και από το εξωτερικό. Η De Giro και η Revolut είναι παραδείγματα τέτοιων εταιρειών.
Με ένα δυναμικό χαρτοφυλάκιο που περιλαμβάνει πάνω από 100 μεγάλα, διεθνή brands και με συνεχείς στρατηγικές επενδύσεις σε τομείς υψηλής ανάπτυξης με στόχο την ενίσχυση του σε βασικές αγορές και τη διεύρυνση του δικτύου του ο όμιλος FAIS ετοιμάζεται να εισάγει τις μετοχές του στο Χρηματιστήριο Αθηνών, με την διαδικασία της δημόσιας εγγραφής να έχει προγραμματισθεί περί τα τέλη του τρέχοντος μήνα.
Η εισαγωγή του Ομίλου Εταιρειών FAIS GROUP στο Χρηματιστήριο Αθηνών σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εποχής ανάπτυξης του , ενισχύοντας το κύρος του και εξασφαλίζοντας πρόσβαση σε νέα κεφάλαια που θα ενισχύσουν την περαιτέρω επέκτασή του.
Ο Όμιλος FAIS διαθέτει ένα διαφοροποιημένο και ισορροπημένο χαρτοφυλάκιο δραστηριοτήτων, το οποίο έχει στον πυρήνα του την ένδυση και την υπόδηση, ενώ επεκτείνεται σε κλάδους υψηλής ανάπτυξης, όπως τα καλλυντικά, η εμπορική εκμετάλλευση ακινήτων, ο αθλητικός εξοπλισμός και η μηχανοκίνηση.
Επίσης, με εδραιωμένη παρουσία σε τρεις χώρες εκτός Ελλάδας (Κύπρος, Ρουμανία, Βουλγαρία) και προγραμματισμένη είσοδο σε Τσεχία και Σλοβακία, ο Όμιλος δραστηριοποιείται σε αγορές συνολικού πληθυσμού περίπου 54 εκατ. καταναλωτών. Το εκτεταμένο δίκτυο του περιλαμβάνει περισσότερα από 110 φυσικά σημεία πώλησης, 8 ηλεκτρονικά σημεία πώλησης και περισσότερους από 700 πελάτες χονδρικής, εξασφαλίζοντας πολυκαναλική προσέγγιση που συνδυάζει λιανική, χονδρική και ηλεκτρονικό εμπόριο.
Ένα από τα συστατικά της επιτυχίας του Ομίλου είναι η οικοδόμηση μακροχρόνιων επιτυχημένων σχέσεων με πάνω από 15 διεθνείς διάσημους οίκους, καθώς και το ευρύ, διαφοροποιημένο και καλά ισορροπημένο χαρτοφυλάκιο εμπορικών σημάτων, που αποτελείται από περισσότερα από 100 διεθνώς αναγνωρίσιμα, ιστορικά brands και καλύπτει 4 διαφορετικούς κλάδους (ένδυση-υπόδηση, καλλυντικά, εμπορική εκμετάλλευση ακινήτων, λοιπά). Το εκτεταμένο δίκτυο πωλήσεων στην Ελλάδα και στο εξωτερικό (94 καταστήματα GR – 17 καταστήματα εκτός Ελλάδας), περιλαμβάνει καταστήματα monobrand, multibrand, outlet και shop-in-shop, με παρουσία σε κορυφαίες τοποθεσίες και πολυκαταστήματα.
Στο πλαίσιο της δυναμικής του ανάπτυξης, ο Όμιλος Εταιρειών FAIS GROUP έχει επενδύσει περισσότερα από €30 εκατ. κατά την διάρκεια της τελευταίας τετραετίας (2021- 9Μ 2024) σε νέα καταστήματα, ανακαινίσεις και επενδυτικά ακίνητα, όπως η ανακαίνιση της ιστορικής Αγοράς Μοδιάνο. Με ορίζοντα το 2030, σχεδιάζει την προσθήκη περίπου 50 νέων καταστημάτων σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Αξιοποιώντας ένα εκτενές χαρτοφυλάκιο που καλύπτει κάθε καταναλωτικό προφίλ - από προσιτές επιλογές έως premium και luxury brands - ο Όμιλος Εταιρειών FAIS GROUP έχει καθιερωθεί ως one-stop shop στο λιανεμπόριο. Με κορυφαία brands όπως Kalogirou, Ferragamo, TOD'S, Hogan, Michael Kors, UGG, DKNY, Levi's, Mango, Under Armour, Technogym, Wilson, Puma,Kiko Milano, και Harley Davidson, συνεχίζει να προσφέρει premium εμπειρίες αγορών και ισχυρές εμπορικές συνεργασίες υψηλού επιπέδου.
Ο Όμιλος Εταιρειών FAIS GROUP επενδύει στρατηγικά και στον τομέα της εμπορικής εκμετάλλευσης ακινήτων, με σημαντικά ακίνητα όπως το Radisson Blu Zaffron Resort στη Σαντορίνη, η Αγορά Μοδιάνο και το One Salonica Outlet Mall στη Θεσσαλονίκη, δι
Κλάδος του retail και προοπτικές
Ο κλάδος του retail στην Ελλάδα, όπου δραστηριοποιείται ο όμιλος FAIS αναπτύσσεται δυναμικά, επηρεαζόμενος από τις θετικές οικονομικές προοπτικές, την ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης, την υποχώρηση της ανεργίας, τη συγκράτηση του πληθωρισμού.
Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα, αφού κορυφώθηκε στο 9.3% το 2022, μειώθηκε στο 4.2% το 2023 και αναμένεται να συνεχίσει την πτωτική του πορεία τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, οι προβλέψεις δείχνουν ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα συνεχίσει να υπεραποδίδει σε σχέση με τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, δημιουργώντας ένα δυναμικό περιβάλλον για τον τομέα της κατανάλωσης και του λιανεμπορίου.
Bασικός μοχλός της ελληνικής οικονομίας, παραμένει η ιδιωτική κατανάλωση, αντιπροσωπεύοντας σημαντικό ποσοστό του ΑΕΠ. Το 2023, η ιδιωτική κατανάλωση στην Ελλάδα έφτασε τα €117 δισ., καταγράφοντας αύξηση σε σχέση με τα προηγούμενα έτη και διατηρώντας τον κεντρικό της ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη. Ενώ, η σταδιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού αναμένεται να ενισχύσει το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών, επιτρέποντας περαιτέρω την ανάπτυξη της αγοράς του retail.
Η αγορά του retail στην Ελλάδα παρουσιάζει θετική τάση, με τις συνολικές λιανικές πωλήσεις να φτάνουν τα €152 δισ. το 2023, σημειώνοντας συνεχή ανάπτυξη τα τελευταία έτη. Παράλληλα, το e-commerce ενισχύεται ως βασικός παράγοντας ανάπτυξης του λιανεμπορίου, με τη διείσδυση των ηλεκτρονικών πωλήσεων να αυξάνεται σταθερά.
Οι λιανικές πωλήσεις, παρά τις πρόσφατες διακυμάνσεις, διατηρούν τη θετική τους πορεία. Ο τομέας της μόδας, των καλλυντικών και του αθλητικού εξοπλισμού, τρεις από τους πιο ανθεκτικούς υποκλάδους, συνεχίζουν να προσελκύουν ισχυρή ζήτηση.
Η δυναμική του retail συνδέεται άμεσα και με τον τουρισμό, καθώς οι τουριστικές δαπάνες συμβάλλουν στην αύξηση των πωλήσεων, ιδιαίτερα σε premium προϊόντα. Η Ελλάδα κατέγραψε σημαντική τουριστική κίνηση το 2023, με τις αφίξεις επισκεπτών και τις σχετικές δαπάνες να στηρίζουν την εγχώρια κατανάλωση., καθιστώντας τον Τουρισμό, βασικό μοχλό ενίσχυσης της λιανικής αγοράς. Τα πολυτελή brands και οι high-end retailers επωφελούνται ιδιαίτερα από αυτή τη δυναμική, καθώς η μέση τουριστική δαπάνη έχει αυξηθεί κατά 14% τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με αναλύσεις του ΙΝΣΕΤΕ και της Visa, ενισχύοντας τη δυναμική του κλάδου. Επιπρόσθετα, θετικές είναι οι προοπτικές και σε όλες τις εκτός Ελλάδας αγορές, στις οποίες δραστηριοποιείται ο Όμιλος.
Ο επενδυτικός οίκος προβλέπει άνοδο του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,6% φέτος από 2,3% το 2024. Ανοδος 11% στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ. Επενδύσεις, αποκλιμάκωση χρέους και παραγωγική δυναμική στο επίκεντρο.
Μια δεκαετία μετά την κορύφωση της κρίσης χρέους, η ελληνική οικονομία δείχνει σημάδια σταθερής ανάκαμψης και μετάβασης σε ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα. Οι προβλέψεις της UBS για το 2025 σκιαγραφούν ένα περιβάλλον σταδιακής αλλά ουσιαστικής ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας, με ήπια αλλά σταθερή ανάπτυξη, ενίσχυση του ΑΕΠ και σημαντική αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους.
Η UBS εκτιμά ότι το πραγματικό ΑΕΠ της Ελλάδας θα αυξηθεί κατά 2,6% το 2025, έναντι 2,3% το 2024. Η ανάπτυξη αυτή, αν και μετριοπαθής, έρχεται να συνεχίσει τη θετική τάση των τελευταίων ετών και υποστηρίζεται από την ανάκαμψη των επενδύσεων και τη συγκρατημένη ενίσχυση της κατανάλωσης. Σε απόλυτους αριθμούς, το ΑΕΠ εκτιμάται να ανέλθει στα 249 δισ. ευρώ (ή 286 δισ. δολάρια), από 238 δισ. το 2024, συνεχίζοντας την ανοδική πορεία που ξεκίνησε το 2021.
Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σε όρους δολαρίου, αναμένεται να διαμορφωθεί στα 27.545 δολάρια, αυξημένο κατά σχεδόν 11% σε σχέση με το 2024, αντανακλώντας τη βελτίωση των οικονομικών συνθηκών και την ισχυροποίηση της δραστηριότητας.
Επενδύσεις, αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους και παραγωγική δυναμική
Η ελληνική οικονομία δείχνει να αποκτά μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και ανθεκτικότητα, με θεμελιώδεις βελτιώσεις τόσο στο μέτωπο της ανάπτυξης όσο και στη δημοσιονομική σταθερότητα. Αν και οι προκλήσεις δεν απουσιάζουν -όπως η διατηρούμενη εξωτερική ανισορροπία και η ανάγκη για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις-, η συνολική εικόνα είναι ενθαρρυντική: η Ελλάδα βαδίζει προς ένα πιο σταθερό και βιώσιμο οικονομικό μέλλον.
Η αύξηση των επενδύσεων αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη διατήρηση της ανάπτυξης. Η UBS προβλέπει άνοδο 8,5% στις ακαθάριστες πάγιες επενδύσεις το 2025, μετά από αύξηση 4,5% το 2024 και 6,6% το 2023. Οι επενδύσεις σε υποδομές, η αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και η ενίσχυση της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων ενισχύουν την παραγωγική βάση της χώρας.
Το δημόσιο χρέος παραμένει ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα της ελληνικής οικονομίας, ωστόσο η πορεία των τελευταίων ετών είναι σαφώς θετική. Το χρέος αναμένεται να υποχωρήσει στο 146% του ΑΕΠ το 2025 (από 153,6% το 2024 και 163,9% το 2023) και να συνεχίσει την πτώση στο 140% το 2026.
Αξιοσημείωτο είναι ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του χρέους παραμένει εσωτερικό, ενώ το ποσοστό που κατέχουν μη κάτοικοι διαμορφώνεται περίπου στο 67%, ελαφρώς μειωμένο σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Παρά το υψηλό απόλυτο επίπεδο, η αποκλιμάκωση είναι ταχύτερη απ’ ό,τι σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενισχύοντας το αφήγημα της βιωσιμότητας.
Η σταθερότητα στο δημοσιονομικό μέτωπο είναι καθοριστική. Η UBS εκτιμά ότι το πρωτογενές πλεόνασμα θα διαμορφωθεί στο 2,6% του ΑΕΠ το 2025, μετά από εντυπωσιακό 4,8% το 2024. Το συνολικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα, αν και ελαφρώς αρνητικό (-0,6%), παραμένει υπό έλεγχο και υποδηλώνει δημοσιονομική σύνεση.
Η πειθαρχία στις δαπάνες και η συγκράτηση της δημόσιας κατανάλωσης (μηδενική μεταβολή προβλέπεται για το 2025) αποτυπώνεται και στο επίπεδο των συνολικών δαπανών, οι οποίες προβλέπεται να ανέλθουν στο 48,6% του ΑΕΠ (έναντι 48% το 2024).
Ο πληθωρισμός αναμένεται να συνεχίσει την αποκλιμάκωσή του, με τη UBS να εκτιμά μέσο ετήσιο ρυθμό 2% το 2025, από 2,7% το 2024 και 3,5% το 2023. Η αποκλιμάκωση της τιμής ενέργειας και των εισαγόμενων πρώτων υλών, καθώς και η σχετική σταθερότητα στις μισθολογικές πιέσεις, συμβάλλουν στη σταθεροποίηση των τιμών. Η νομισματική πολιτική προβλέπεται να χαλαρώσει περαιτέρω, με το βασικό επιτόκιο να υποχωρεί στο 1,75% από 3% το 2024 και 4% το 2023.
https://www.moneyreview.gr
https://www.thetotalbusiness.com
https://www.fpress.gr
https://www.euro2day.gr
