Πρόσκληση ενδιαφέροντος για το Γούρι του 2026
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η θάλασσα ή η ενάλια αρχαιολογία θα αποτελέσουν και την πηγή έμπνευσης και για το Γούρι του 2026.
Ειδικότερα, ο Οργανισμός Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων
ο οποίος έχει την ευθύνη της λειτουργίας των πωλητηρίων σε
αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, στα οποία μεταξύ άλλων, διατίθεται
σειρά αναμνηστικών ειδών, χρηστικών και διακοσμητικών αντικειμένων, με
θέματα εμπνευσμένα από την ελληνική πολιτιστική κληρονομιά, απηύθυνε
πρόσκληση ενδιαφέροντος για τη δημιουργία του Γουριού του 2026.
Μεταξύ άλλων, το Γούρι θα είναι κατασκευασμένο από ασήμι 925 ο και
επιχρυσωμένο ασήμι 925 ο, συνολικού βάρους, το ελάχιστο, 4 γραμμάρια,
ενώ θα πρέπει να διακρίνεται από καλαισθησία και ποιότητα. Το κόστος της
πρότασης δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τα 15 ευρώ και η τελική ποσότητα
τεμαχίων θα οριστεί από τον ΟΔΑΠ.
Σημειώνεται ότι κάθε υποψήφιος μπορεί να καταθέσει έως 3 προτάσεις,
ενώ η καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή τους είναι η 9η Απριλίου
και ώρα 12.00’.
ΜΕ ΛΕΦΤΑ ΑΠΟ ΤΑΜΕΙΟ ΑΝΑΚΑΜΨΗΣ
28.03.2022
Στο Ταμείο Ανάκαμψης εντάχθηκε με απόφαση
του υπουργείου Οικονομικών το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων. Το έργο
αφορά στην ενεργειακή αποδοτική ανακαίνιση του εμβληματικού βιομηχανικού
κτιρίου “SILO” στον Πειραιά, το οποίο θα λειτουργήσει εκ νέου ως
Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων, με βελτιωμένη τη φυσική πρόσβαση στους
χώρους του Μουσείου για επισκέπτες με ειδικές ανάγκες και ηλικίες άνω
των 65 ετών.
Το έργο θα υλοποιηθεί μέσω της δράσης
“Πολιτιστικές διαδρομές σε εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους”. Φορέας
Υλοποίησης είναι η Διεύθυνση Μελετών & Εκτέλεσης Έργων Μουσείων και
Πολιτιστικών Κτιρίων του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Η δημόσια δαπάνη του έργου που
προτείνεται για εγγραφή στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, ανέρχεται σε
ποσό ύψους 77.563.212,46€, ενώ οι πιστώσεις του τρέχοντος έτους σε
ποσό ύψους 8.315.912,46€. Σύμφωνα με το προγραμματισμένο χρονοδιάγραμμα
το έργο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το 4ο τρίμηνο του 2025.
Όπως αναφέρεται στην απόφαση ο στόχος είναι η ολοκλήρωση του μουσείου εναλίων αρχαιοτήτων και πιο συγκεκριμένα:
1α)ολοκλήρωση των εργασιών ενεργειακής απόδοσης και
1β) διοργάνωση μόνιμης έκθεσης που δημιουργεί σημαντική προστιθέμενη
αξία για τον τουρισμό και τον πολιτισμό του Πειραιά και της ευρύτερης
περιοχής της Αθήνας.
Το έργο
Για το έργο οι προμελέτες
χρηματοδοτήθηκαν από το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη. Το Μουσείο θα
βρίσκεται στην Ηετιώνια Ακτή στο Λιμάνι του Πειραιά μετατρέποντας τον
σημερινό χώρο του Σιλό.
Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα
του Ιδρύματος, “το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων θα φιλοξενήσει ευρήματα
ανελκυσθέντα από όλες τις ελληνικές θάλασσες: αγάλματα, τμήματα γλυπτών,
μέσα συναλλαγών, σκαριά και εξαρτήματα εξοπλισμού πλοίων, οπλικά
εργαλεία, επιγραφές, είδη καλλωπισμού, χρηστική και επιτραπέζια
κεραμική, εργαλεία και ποικίλα αντικείμενα, προερχόμενα από υποβρύχιες
αυτοψίες, έρευνες και ανασκαφές, αλλά και αυτόβουλες παραδόσεις ιδιωτών ή
κατασχέσεις.
Το Μουσείο Ενάλιων Αρχαιοτήτων θα
προσφέρει στον επισκέπτη την εμπειρία της κατάδυσης στο παρελθόν, με
σταθμούς στον χρόνο, καταβυθισμένους οικισμούς, ναυάγια, ομοιώματα
πλοίων, σκαριά και φορτία εμπορικών πλοίων, χάρτες και διαγράμματα,
ψηφιακές εφαρμογές και προβολές, ενώ ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί σε
εκπαιδευτικές δράσεις και προγράμματα.
Με την προβλεπόμενη νέα προσθήκη, οι
εγκαταστάσεις του Μουσείου θα ξεπερνούν τα 13.000 τ.μ., τα οποία
κατανέμονται σε εκθεσιακούς χώρους για μόνιμες και περιοδικές εκθέσεις,
σε χώρους για εκπαιδευτικά προγράμματα και επιστημονικές δράσεις
(αμφιθέατρο, βιβλιοθήκη, πολυμέσα), εργαστήρια συντήρησης, χώρους
παροχής υπηρεσιών προς τους επισκέπτες (υποδοχή, βεστιάριο, πωλητήριο,
αναψυκτήριο, εστιατόριο, ιατρείο), γραφεία διοίκησης”.
Διαμόρφωση πύλης εισόδου στον Πειραιά για επισκέπτες της
κρουαζιέρας. Ανάδειξη κεντρικής και πολιτιστικής διαδρομής με
παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο
Η πράξη αφορά στην
ανάπλαση και διασύνδεση τριών κεντρικών οδικών αξόνων (οδός Χαρ. Τρικούπη, Ηρώων Πολυτεχνείου και οδός
IIας Μεραρχίας) και τριών τοποθεσιών ειδικού αρχαιολογικού και πολιτιστικού ενδιαφέροντος (Αρχαιολογικό
Μουσείο Πειραιά, Αρχαιολογικός Χώρος της πλατείας Ροντήρη και Αρχαιολογικός χώρος της πλατείας Τερψιθέας)
του κέντρου του Πειραιά.
Οι προαναφερθέντες χώροι διαμορφώνονται κατά κύριο λόγο σε σχέση με τους πεζούς
περιπατητές και επισκέπτες του Πειραιά, ιδιαίτερα δε αυτούς που κινούνται μεταξύ του τουριστικού λιμανιού (Ζέα)
και του κεντρικού Λιμένα και συγκεκριμένα του τμήματος πρόσδεσης των κρουαζιερόπλοιων.
Οι παρεμβάσεις στο
οδικό δίκτυο αφορούν στις οδούς Χαρ. Τρικούπη και Ηρώων Πολυτεχνείου, καθώς και σε εναλλακτικές διαδρομές
που πιθανώς επιλεγούν κατά την εκπόνηση της κυκλοφοριακής μελέτης. Η οδός IIας Μεραρχίας, έχει αναπλαστεί
στα πλαίσια εργολαβίας του Δήμου Πειραιά χρηματοδοτούμενης από το ΕΣΠΑ και ως εκ τούτου η επέμβαση επ'
αυτής θα είναι περιορισμένη, χωρίς καθαιρέσεις υφισταμένων κατασκευών και διαμορφώσεων, αλλά μόνο με
εμπλουτισμό αυτής με αστικό εξοπλισμό που θα συνάδει με των προαναφερθεισών οδών και σήμανση που θα
οδηγεί προς τους αρχαιολογικούς χώρους, προσδίδοντάς της το χαρακτήρα εναλλακτικής της Χαριλάου Τρικούπη
διαδρομής, συνδεδεμένης στην ενιαία αρχιτεκτονική ενότητα.
Στόχος της παρέμβασης είναι η ανάδειξη της
υφιστάμενης οδού σύνδεσης (οδός Χαρ. Τρικούπη) των δύο προαναφερθέντων λιμένων του Πειραιά σε κεντρικό
αρχιτεκτονικό άξονα και ταυτόχρονα, η δημιουργία μιας πολιτιστικής διαδρομής η οποία περιλαμβάνει τους τρεις
προαναφερθέντες αρχαιολογικούς χώρους. Σκοπός της δράσης είναι η ανάδειξη των σημαντικότερων αρχαίων
μνημείων του Πειραιά, την ένταξή τους στη ζωή της πόλης και στις τουριστικές διαδρομές της, καθώς και η
ανάπλαση και αναβάθμιση του περιβάλλοντός τους, προκειμένου να αναδειχθεί η ιστορική φυσιογνωμία της πόλης,
ως αρχαίου λιμανιού και αστικού κέντρου της Μεσογείου
Η δράση «5.1.27.ΕΦΔΠ Διαμόρφωση πύλης εισόδου στον Πειραιά για επισκέπτες της κρουαζιέρας. Ανάδειξη
κεντρικής και πολιτιστικής διαδρομής με παρεμβάσεις στον δημόσιο χώρο» εντάσσεται στην κατηγορία δράσεων
«2.6.3 Δράσεις αναβάθμισης και ανάπτυξης πολιτιστικών διαδρομών Δήμου Πειραιά» της Στρατηγικής ΟΧΕ/ΒΑΑ
Δήμου Πειραιά του Περιφερειακού Προγράμματος - ΠεΠ «Αττική» 2021-2027 και αφορά σε έργο που είχε ενταχθεί
στο ΠΕΠ «Αττική» στην ΠΠ 2014- 2020 (MIS 5050534) στο πλαίσιο της Πρόσκλησης του ΕΦΔ Δήμου Πειραιά με
κωδικό PIR013, μεταφέρθηκε στο Πρόγραμμα του ΥΜΕΠΕΡΑΑ στην ΠΠ 2014-2020 και πρόκειται να ολοκληρωθεί
στη νέα Προγραμματική Περίοδο ΠΠ 2021-2027 του Προγράμματος «Αττική» του ΠΕΠ.
ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΕΤΡΟ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ
Η μόνιμη έκθεση που αναδεικνύει το σύστημα ύδρευσης της αρχαίας πόλης
του Πειραιά στον σταθμό «Δημοτικό Θέατρο» αποδόθηκε σήμερα στους
πολίτες με τους τρεις σταθμούς του Μετρό Πειραιά, οι οποίοι
εγκαινιάστηκαν από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Για το δόγμα της
αρμονικής συνύπαρξης αρχαιολογίας και Μετρό, που έχει ως αρχή τον
σεβασμό στα αρχαιολογικά ευρήματα χωρίς αυτά να αποτελούν τροχοπέδη για
την υλοποίηση μεγάλης κλίμακας έργων υποδομής, μίλησε η Υπουργός
Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη.
Κατά
τη διάρκεια της ανασκαφικής έρευνας, της μεγαλύτερης που έγινε ποτέ
στην πόλη του Πειραιά, αποκαλύφθηκαν 150 κατασκευές σχετιζόμενες με
αρχαία υδροσυστήματα, χαρακτηριστικές της αρχαίας πόλης του Πειραιά.
Αυτές έρχονται να προστεθούν στα περισσότερα από 345 πηγάδια και 388
δεξαμενές που έχουν ήδη βρεθεί σε παλιότερες ανασκαφές στην πόλη.
Η
συνολική έκταση που ελέγχθηκε αρχαιολογικά από την Εφορεία Αρχαιοτήτων
Πειραιώς και Νήσων σε 5 Σταθμούς και 7 Φρέατα Εξαερισμού, προσεγγίζει τα
30.000 τ.μ., ενώ οι σωστικές ανασκαφικές έρευνες διενεργήθηκαν σε
συνολική επιφάνεια 7.500 τ.μ. Υπό μόνιμη αρχαιολογική παρακολούθηση
πραγματοποιήθηκαν όλες οι εκσκαφικές εργασίες, αλλά και η διάνοιξη των
7,6 χλμ της σήραγγας διέλευσης των συρμών.
Στην ομιλία της η
Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, ανέφερε: «Εκφράζοντας
το σύνολο των συνεργατών μου στο Υπουργείο Πολιτισμού θα ήθελα να
ευχαριστήσω για την εξαιρετική συνεργασία τον Κώστα Καραμανλή, τον
Γιώργο Καραγιάννη, το Νίκο Ταχιάο, το Νίκο Κουρέτα και τους συνεργάτες
τους.
Η μακρά ιστορική διάρκεια του ελληνικού πολιτισμού -στον
χρόνο και στον χώρο- έχει ως επακόλουθο, οι δραστηριότητες της σύγχρονης
εποχής να διασταυρώνονται με τις σωζόμενες στο υπέδαφος υλικές
μαρτυρίες του παρελθόντος.
Ο όρος «αρχαιολογικό παλίμψηστο»
χρησιμοποιείται, προκειμένου να αποδώσει τα επάλληλα στρώματα των υλικών
καταλοίπων της ανθρώπινης δραστηριότητας, η οποία συνεχίζεται για
αιώνες στις ίδιες περιοχές, ιδιαίτερα στον αστικό ιστό των πόλεών μας.
Ειδικά στην περίπτωση μεγάλης έκτασης ή της ευρείας γεωγραφικής
κατανομής δημόσιων κοινωφελών υποδομών, η συνάντηση αυτή, ανάμεσα στα
έργα του σήμερα και στα απτά τεκμήρια της ιστορίας, καθίσταται σχεδόν
αναπόδραστη.
Συνταγματική υποχρέωση και θεσμικό μας καθήκον
αποτελεί η διασφάλιση των προϋποθέσεων και η λήψη των κατάλληλων μέτρων,
ώστε η εξυπηρέτηση των αναγκών διαβίωσης, ανάπτυξης και προόδου του
σύγχρονου ανθρώπου, να συνυπάρχει με το πολύτιμο -για την εξέλιξη και
την ευημερία της κοινωνίας- κεφάλαιο της πολιτιστικής κληρονομιάς. Η
πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί την πιο ζωντανή απεικόνιση της
εξελικτικής πορείας ενός λαού και ενός τόπου. Δημιουργεί υψηλές
προστιθέμενες αξίες. Δεν φαλκιδεύει την αναπτυξιακή προοπτική της χώρας
μας. Αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα και πολλαπλασιαστή της οικονομικής
και κοινωνικής μας προόδου.
Ένα τεχνικό έργο, το Μετρό εν
προκειμένω, είναι η αιτία της μεγαλύτερης ανασκαφικής έρευνας –και
μάλιστα με πρότυπο τρόπο και με καινοτόμες μεθόδους- που έγινε ποτέ στην
πόλη του Πειραιά.
Η συνολική έκταση, που ελέγχθηκε αρχαιολογικά
από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων σε 5 Σταθμούς και 7
Φρέατα Εξαερισμού, προσεγγίζει τα 30.000 τ.μ., ενώ σωστικές ανασκαφικές
έρευνες διενεργήθηκαν σε συνολική επιφάνεια 7.500 τ.μ.. Υπό μόνιμη
αρχαιολογική παρακολούθηση πραγματοποιήθηκαν όλες οι εκσκαφικές
εργασίες, αλλά και η διάνοιξη των 7,6 χλμ της σήραγγας διέλευσης των
συρμών από το ΤΒΜ.
Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών αυτών
αποκαλύφθηκαν 150 κατασκευές σχετιζόμενες με αρχαία υδροσυστήματα,
χαρακτηριστικές της αρχαίας πόλης του Πειραιά. Αυτές έρχονται να
προστεθούν στα περισσότερα από 345 πηγάδια και 388 δεξαμενές, που έχουν
βρεθεί σε παλιότερες ανασκαφές στην πόλη.
Σύμφωνα με τα οριζόμενα
στον αρχαιολογικό νόμο, το Υπουργείο Πολιτισμού ζήτησε από την Αττικό
Μετρό την υλοποίηση στον σταθμό «Δημοτικό Θέατρο» μιας μόνιμης έκθεσης
για το Σύστημα Ύδρευσης της αρχαίας πόλης του Πειραιά. Η πρόκληση ήταν
ιδιαίτερη για την Εφορεία Αρχαιοτήτων, καθώς η μουσειακή έκθεση έπρεπε
να ενσωματωθεί σε ένα πολυσύχναστο και πολύβουο χώρο.
Η κεντρική
ιδέα υπήρξε και η αφετηρία για τη σύνθεση του μουσειολογικού σκεπτικού:
«H σύνδεση της διαχείρισης του νερού με την ιστορική και κοινωνική
εξέλιξη της πόλης του Πειραιά από τα Κλασικά χρόνια έως την Ύστερη
αρχαιότητα».
Ο σταθμός, αλλά και το κέντρο της πόλης του Πειραιά,
κοσμούνται με μία αρχαιολογική έκθεση, που μπορεί να λειτουργήσει ως
αφετηρία για τη διασύνδεση -μέσω πολιτιστικών διαδρομών- των οικιστικών
και των οχυρωματικών καταλοίπων, ορατών στους ανοιχτούς αρχαιολογικούς
χώρους της σύγχρονης πόλης, των Νεωσοίκων και του Θεάτρου της Ζέας με το
Αρχαιολογικό Μουσείο, δημιουργώντας ένα δυναμικό πλέγμα πολιτισμού.
Η
έκθεση, η οποία μαζί με το Μετρό αποδίδεται στην πόλη, συμβάλλει στην
αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της, ιδιαίτερα σήμερα, που η
οικονομική, τουριστική και κοινωνική επιτυχία των πόλεων βασίζεται
ολοένα και περισσότερο στη δυνατότητα να αναπτύσσουν νέα σημεία
πολιτιστικού ενδιαφέροντος, που αναδεικνύουν τη δυναμική τους.
Κύριε Πρωθυπουργέ,
Στις
αρχές της χιλιετίας μας, ο τρόπος διαχείρισης των αρχαιοτήτων στο
πλαίσιο κατασκευής του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου της Αθήνας
δημιούργησαν διεθνώς μία Σχολή, η οποία έχει γίνει αποδεκτή στην διεθνή
επιστημονική βιβλιογραφία.
Σήμερα, πιστοί στις προγραμματικές
δηλώσεις της Κυβέρνησής σας, μπορούμε ανεπιφύλακτα να υποστηρίξουμε ότι η
συνεργασία των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού με το Υπουργείο
Υποδομών -και εν προκειμένω με την Αττικό Μετρό- σε όλους τους τομείς
των εργασιών απέδειξε ότι μια σωστά σχεδιασμένη πολιτική μπορεί να
αποδώσει απτά αποτελέσματα σε πολλά επίπεδα.
Το έργο του Μετρό
στον Πειραιά αποδεικνύει ότι η παρουσία αρχαιοτήτων και η έρευνα της
Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, στο πλαίσιο ενός μεγάλου δημόσιου κοινωφελούς
έργου, συνιστά ένα σημαντικό πλεονέκτημα για την πόλη, παρά εμπόδιο στην
ομαλή εξέλιξη του έργου. Η αρχαιολογική έρευνα αφηγείται ιστορίες από
τη διαχρονική ζωή της πόλης, που μπορούν να συνδυαστούν δημιουργικά με
την αναπτυξιακή προοπτική κάθε σύγχρονης πόλης.
Αυτό το τελευταίο
αποδεικνύεται και στην περίπτωση του Μητροπολιτικού Σιδηροδρόμου στη
Θεσσαλονίκη. Το ιστορικό όφελος από την αρχαιολογική έρευνα σε όλο το
έργο, ιδιαίτερα στους σταθμούς «Αγία Σοφία» και «Βενιζέλου» με την
αποκάλυψη -εκτός των άλλων πολύ σημαντικών ρωμαϊκών και βυζαντινών
καταλοίπων οικιστικών μαρτυριών της Θεσσαλονίκης του Κασσάνδρου, είναι
τεράστιο.
Στο τέλος του 2023, εσείς, κ. Πρωθυπουργέ, θα είστε
εκείνος που θα αποδώσει στην Θεσσαλονίκη, όχι μόνον τον Μητροπολιτικό
Σιδηρόδρομο με πέντε σταθμούς-μουσεία, αλλά και με τον μεγαλύτερο
διεθνώς αρχαιολογικό χώρο ενταγμένο σε ένα μείζον τεχνικό έργο, στην
καθημερινότητα της πόλης και των επιβατών του Μετρό».